Ẩm thực Nhật Bản qua các món ăn, Văn hóa ẩm thực Nhật Bản

 Văn hóa ẩm thực của Nhật Bản rất phong phú và đặc biệt. Tìm hiểu về văn hóa ẩm thực của Nhật Bản trước khi đi du học là đề nghị tất yếu mà bất cứ du học trò nào cũng quan tâm 

 Nhà hàng Nhật Bản ở Hà Nội 

 Văn hóa ẩm thực của Nhật Bản rất phong phú và đặc biệt. Tìm hiểu về văn hóa ẩm thực của Nhật Bản trước khi đi du học là yêu cầu tất yếu mà bất cứ du học trò nào cũng quan hoài. Sau đây là một đôi điều liên can đến  văn hóa ăn uống của người Nhật.
Trước khi ăn người Nhật thường nói “itadakimasu”, đó là một câu nói lịch sự tức là “xin mời”. Nó nhấn mạnh sự cảm ơn tới người đã cất công chuẩn bị bữa ăn. Khi ăn xong, họ lại cảm ơn một lần nữa “gochiso sama deshita” có nghĩa là “cám ơn vì bữa ăn ngon”.

  Phong cách ăn uống điển hình của người Nhật hiện nay như thế nào?  

Bữa cơm của các gia đình tại Nhật Bản

Phong cách, lề thói ăn uống của người Nhật đã bị Âu hóa đi nhiều và trở thành khá đa dạng. Thay đổi rõ nét nhất là sự xuất hiện của bánh mỳ trong các bữa ăn. Bây giờ có rất nhiều người dùng bánh mỳ, trứng, sữa, và uống cà phê hay trà cho bữa sáng. Thập kỷ trước đây, các viên chức công sở thường mang theo hộp cơm trưa tới nơi làm việc nhưng bây giờ thì tại các quán ăn gần nơi công sở bạn có thể tìm thấy đủ các món ăn đổi thay theo khẩu vị từ phương Tây cho tới khẩu vị truyền thống của Nhật. Tại phần nhiều các trường tiểu học, trung học của Nhật đều có phục vụ bữa trưa, được thiết kế với thành phần dinh dưỡng đầy đủ và thăng bằng và đương nhiên là có cả khẩu vị của các món ăn phương Tây lẫn khẩu vị truyền thống của Nhật. Các bữa ăn tối của người Nhật cũng thay đổi với nhiều loại món ăn bao gồm cả các món ăn Nhật, các món ăn Tàu và cả các món ăn của phương Tây. Nói chung thì trẻ em Nhật thích các món ăn phương Tây như là xúc xích (hamburger) hơn là các món ăn Nhật nên các món ăn tối tại nhà thường có xu hướng đổi thay cho hạp với khẩu vị của chúng.

  Người Nhật có ăn cơm hàng ngày không?  

Cơm Nhật Bản

Từ dùng để diễn đạt bữa ăn ở Nhật là gohan . Từ này theo nghĩa đen để chỉ gạo được hấp hay đồ chín, nhưng gạo là một loại lương thực quan trọng đối với người dân sứ xở thái dương mọc, nên gohan còn dùng để chỉ bít tất các món ăn. Một bữa ăn truyền thống của người Nhật gồm cơm cùng với một món chính là thịt hoặc cá, một đôi món ăn thêm (thường là rau được nấu chín), súp (thường là súp miso), và rau muối. Gạo có tính kết dính khi nấu chín nên rất hạp với việc dùng đũa.
Trên thực tại thì có rất nhiều người Nhật cảm thấy rất khó chịu nếu không ăn cơm chí ít mỗi càng ngày càng lần, tuy nhiên bây chừ có khá nhiều người dùng bánh mỳ cho bữa sáng và các loại mì sợi (pasta) cho bữa trưa. Bữa ăn của người Nhật ngày một trở thành phụ thuộc vào thịt, bơ sữa, và hoa quả hơn là vào gạo và tiểu mạch. Một cuộc điều tra cho thấy so với năm 1960 thì vào năm 1993 nhu cầu của người Nhật về thịt tăng 6 lần, nhu cầu về sữa và các sản phẩm bơ sữa tăng 4 lần, nhu cầu về hoa quả tăng 2 lần.

  Người Nhật thích ăn món gì nhất?  

Cà ri với cơm

Nếp ẩm thực của người Nhật rất đa dạng nên rất khó nói là họ thích món ăn nào nhất. Tuy nhiên theo sự điều tra của các nhà hàng bình dân thì món ăn được gọi nhiều nhất là xúc xích, món ca ri (curry) với cơm, và mỳ ống (spaghetti). Những món ăn trên cũng được yêu chuộng nhất tại nhà. Trong con mắt của người nước ngoài thì Sushi (cơm nắm cá sống), Tempura (tôm, rau tẩm bột rồi đem rán), và Sukiyaki (món lẩu thịt bò với nước tương và rau) là các món ăn truyền thống của người Nhật thì đương nhiên rất phổ biến ở Nhật (tuy nhiên họ không ăn các món đó hàng ngày).

  Người Nhật thường chế biến cá theo những cách nào?  

Chế biến cá ở Nhật Bản

Nếu cá còn đủ tươi thì đa số người Nhật thích thái mỏng và ăn sống, đó là món Sashimi của người Nhật. Món này thường được ăn với xì dầu (Soy-sauce) và với cây cải ngựa đã băm nhỏ (Wasabi). Cá sống cũng thường được ăn theo kiểu Sushi, tuy nhiên để chuẩn bị món Sushi đòi hỏi những kỹ thuật đặc biệt vì thế người Nhật ít làm món này tại nhà. Cách chế biến phổ biến nhất của người Nhật là nướng cá với một ít muối rắc phía trên. Trừ cá nạc thịt như là cá ngừ Califoni thì quơ các loại cá khác đều có thể chế biến theo cách này. Teriyaki là cách chế biến cá bằng cách ướp thịt cá đã lóc xương bằng nước xì dầu (Soy-sauce) và vừa phết mỡ vừa nướng. Thỉnh thoảng người ta cũng luộc cá với xì dầu (Soy-sauce) hoặc Miso hay bột đậu nành bằng lửa nhỏ. Những loài cá có nhiều mỡ như là cá thu thường được chế biến theo kiểu này. Tôm, cua, mực ống và các loại cá thịt trắng như cá hồi thường được rán kỹ, tức thị chế biến theo món Tempura (tôm, rau tẩm bột rán). Các cách chế biến cá theo kiểu phương Tây như là món meunière cũng xuất hiện trong thực đơn của người Nhật tuy nhiên các món ăn truyền thống của Nhật thì vẫn được chế biến theo các cách đã nói ở trên.

  Tương, xì dầu (shoyu, soy sauce) được dùng ở Nhật từ bao giờ?  

Shoyu (Sho là chữ “tương” tức thị nước tương, yu là chữ “du” nghĩa là “dầu”, “dầu ăn”) bắt đầu xuất hiện trong các thực đơn là vào khoảng giữa thời kỳ Muromachi (1333-1568), và vào cuối thế kỷ 16 thì Shoyu trở nên phổ biến đối với người Nhật. Tuy nhiên vào trước thời kỳ Nara thì Hishio, được coi là nguồn gốc của Shoyu, đã xuất hiện tại Nhật. Hishio được làm bằng cách cho lên men hỗn tạp gồm gạo, thịt, cá, rau và tảo biển. Shoyu và Miso chính là các biến thể khác nhau của loại nước chấm này. Có rất nhiều loại nước chấm khác nhau như Tamari, Koiguchi, Usuguchi, được chế biến từ Hishio vào thời kỳ Edo và bây chừ vẫn được dùng rộng rãi.

  Miso được bắt đầu sử dụng tại Nhật từ bao giờ?  

Misomosaic

Miso là loại gia vị làm bằng cách hấp chín đậu nành rồi ủ chung với muối và men cho nó lên men, lưu ở dạng đặc quánh. Miso, bắt đầu xuất hiện vào thời kỳ Nara (710-794), vào thời kỳ Heian (Bình An) thì đã xuất hiện những cửa hàng bán Miso. Miso được làm từ đậu nành được ninh kỹ và trộn với muối và kouji (hỗn hợp của gạo lên men, lúa mạch và đậu). Có người nói rằng vào khoảng thế kỷ 15, 16 Miso đã từng được chế biến tại các ngôi đền và được coi là một loại lương thực quan trọng cho lính tráng khi có chiến tranh. Cũng giống như Shoyu, Miso trở nên phổ quát đối với người Nhật vào khoảng thời kỳ Muromachi (1333-1568).

  Tại sao đậu phụ lại được nói là có lợi cho sức khỏe?  

Đậu phụ (Tofu) được làm từ đỗ tương, chứa rất nhiều chất đạm (Protein), can xi, ka li và vitamin B, được coi là có lợi cho sức khỏe vì chưng nó không chứa nhiều chất béo như thịt, sữa, đồng thời hàm lượng ca lo cũng thấp hơn nhiều so với hàm lượng chất đạm mà nó cung cấp. Đậu phụ có cỗi nguồn từ Trung Quốc và được truyền tới Nhật Bản vào thời kỳ Nara (710-794). Khi ăn sống thì vì đậu phụ có vị nhạt nên nó thường được dùng kèm với các gia vị khác như là hành lá thái nhỏ và gừng đã nghiền nhỏ, và với một ít nước chấm rưới lên trên. Về cách chế biến thì đậu phụ được nói là có hàng trăm cách chế biến khác nhau.

  Thế nè cách cầm đũa đúng?  

Có rất nhiều thanh niên hiện nay không biết cách cầm đũa sao cho đúng. Lý do của việc này có nhẽ là do nếp dùng các món ăn phương Tây với dao và nĩa. Để cầm đũa đúng cách thì trước tiên bạn hãy tách 2 cây đũa ra, sau đó để chúng song song với nhau trên ngón trỏ và dưới ngón cái. Đặt phần giữa của cây đũa trên giữa đầu ngón trỏ và phía trên phần móng ngón giữa, đặt ngón cái đè lên trên cây đũa trên đó. Dùng đầu ngón giữa và phần móng ngón đeo nhẫn giữ phần giữa của cây đũa phía dưới. Tận dụng nguyên tắc của đòn bẩy, bạn chỉ cần dịch chuyển cây đũa trên là có thể gắp thức ăn dễ dàng. Dùng đũa như nĩa hay để xọc thức ăn, mút đầu đũa, hoặc dùng đũa thay tăm bị coi là những lề thói xấu. Sự khác nhau giữa đũa Nhật và đũa Việt Nam: một điều chú ý là đũa Nhật khác đũa Việt Nam ở chỗ là đầu của đũa Nhật nhọn và nhỏ hơn rất nhiều so với phần trên của đũa.

  Rượu Nhật Bản (Sake) được chế tạo như thế nào?  

Rượu Sake Nhật Bản

Sake thuần chất, Seishu (Tinh tửu), được chế tác bằng cách cho lên men hỗn tạp gạo, mạch nha và nước. Trước nhất, rửa sạch gạo để loại bỏ cám. Sau khi để cho gạo hút nước xong thì phơi khô, sau đó hấp lên, sau đó trộn với mạch nha và nước và để lên men trong khoảng 20 ngày. Thành phần thu được sẽ được làm cô đọng lại bằng máy và ta sẽ thu được Sake và Sakekasu. Sake, sau khi để một lát thì sẽ tự phân chia ra làm Seishu và Ori. Seishu sau đó được lọc và được chế biến thêm với hương liệu và gia vị. Được sát trùng bằng nhiệt, Seishu được bảo quản ở nhiệt độ dưới 20 độ C trong 6 tháng. Sau đó nó sẽ lại được điều chỉnh lại trước khi được tiệt trùng bằng nhiệt thêm một lần nữa. Chung cục Seishu được đóng chai và xuất xưởng.

Bạn thấy thế nào? Bạn cảm thấy hứng và muốn khám phá chứ! Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn nhé!